Het einde van wachtwoorden

Waarom passwordless inloggen de toekomst is

🛡️Belangrijkste inzichten

Cybersecurity draait vaak om technologie: firewalls, antivirus, encryptie en cloudbeveiliging. Toch tonen onderzoeken steeds opnieuw aan dat de grootste kwetsbaarheid niet in systemen zit, maar in mensen. Medewerkers klikken op phishingmails, gebruiken zwakke wachtwoorden of delen per ongeluk gevoelige data. 

In dit artikel lees je waarom de menselijke factor zo’n groot risico vormt, hoe cybercriminelen hier misbruik van maken en welke stappen organisaties kunnen zetten om dit risico te verkleinen.

Technologie vs. mens

De afgelopen jaren hebben organisaties zwaar geïnvesteerd in cybersecurity-technologie. Denk aan next-gen firewalls, endpoint security en SIEM-oplossingen. Toch blijven datalekken en aanvallen plaatsvinden. De reden? Menselijk gedrag laat zich niet zomaar patchen of upgraden.

Volgens rapporten van onder andere Verizon en IBM is meer dan 80% van de datalekken terug te leiden tot menselijk handelen: een verkeerde klik, een slecht wachtwoord, of een verkeerd gedeeld bestand. Dit maakt de mens de zwakste schakel in cybersecurity — en tegelijk de sleutel tot een betere verdediging.

Inhoudsopgave

Hoe cybercriminelen misbruik maken van menselijk gedrag

Phishing: de populairste aanvalsvector

Phishing blijft wereldwijd de meest succesvolle aanvalsmethode. Cybercriminelen spelen in op nieuwsgierigheid, urgentie of angst om mensen te verleiden op een link te klikken of inloggegevens achter te laten. Met AI-gegenereerde phishingmails worden deze pogingen bovendien steeds overtuigender.

Social engineering: vertrouwen misbruiken

Niet alle aanvallen zijn digitaal. Social engineering gaat over psychologische manipulatie. Een aanvaller belt bijvoorbeeld de helpdesk en doet zich voor als medewerker die zijn wachtwoord kwijt is. Of ze gebruiken deepfake-audio om financiële afdelingen te overtuigen betalingen uit te voeren.

Shadow IT en gemakzucht

Veel medewerkers gebruiken eigen tools of apps (shadow IT) om sneller te werken. Denk aan privé-cloudopslag of niet-goedgekeurde chatapps. Goedbedoeld misschien, maar voor organisaties een groot risico: data belandt buiten de beveiligde omgeving en ontsnapt aan monitoring.

Slordig omgaan met data

Van USB-sticks die kwijtraken tot gevoelige documenten die per ongeluk naar de verkeerde ontvanger worden gemaild: menselijke slordigheid is vaak een oorzaak van datalekken.

best practices gebruik microsoft 365 phishing 01

Waarom de menselijke factor hardnekkig blijft

  • Menselijke natuur: mensen zijn van nature geneigd te vertrouwen en snel beslissingen te nemen.

  • Werkdruk en tijdsdruk: onder stress of haast klikken medewerkers sneller zonder goed te controleren.

  • Gebrek aan awareness: niet iedereen herkent de nieuwste phishingtechnieken of snapt de waarde van data.

  • Veranderende dreigingen: hackers passen hun tactieken voortdurend aan. Wat gisteren werkte, kan morgen alweer achterhaald zijn.

De gevolgen voor organisaties

Financiële schade

Een enkel datalek kan miljoenen euro’s kosten aan herstel, boetes en reputatieschade.

Reputatieverlies

Klanten en partners verliezen vertrouwen wanneer blijkt dat gevoelige informatie door menselijke fouten op straat ligt.

Productiviteitsverlies

Een succesvolle ransomware-aanval kan complete bedrijfsprocessen stilleggen. Zelfs kleinere incidenten zoals wachtwoordresets kosten veel tijd en frustratie.

overzicht-microsoft-365-beveiligings-functies-01

Hoe organisaties het risico kunnen verkleinen

Security awareness-training

Regelmatige trainingen zijn cruciaal. Geen saaie jaarlijkse e-learning, maar interactieve sessies, simulaties en gamification. Medewerkers leren phishing herkennen, veilig omgaan met data en verdachte situaties melden.

Phishing-simulaties

Door realistische phishingcampagnes te sturen, ervaren medewerkers hoe overtuigend nep-e-mails kunnen zijn. Dit vergroot hun alertheid.

Cultuur van veiligheid

Fouten maken moet bespreekbaar zijn. Als medewerkers bang zijn voor straf, melden ze incidenten later of helemaal niet. Een open cultuur zorgt ervoor dat fouten sneller worden opgepakt en opgelost.

Technologische ondersteuning

Technologie kan menselijke fouten niet voorkomen, maar wel compenseren:

  • MFA (Multi-Factor Authenticatie) maakt het moeilijker voor aanvallers om in te loggen, zelfs als inloggegevens zijn gestolen.

  • DLP (Data Loss Prevention) blokkeert het versturen van gevoelige bestanden naar onbevoegden.

  • Conditional Access controleert continu of een gebruiker en device betrouwbaar zijn.

Zero Trust-strategie

Zero Trust sluit goed aan: ga er niet vanuit dat medewerkers altijd betrouwbaar handelen, maar verifieer continu. Dit verkleint de kans dat één menselijke fout leidt tot een groot incident.

Voorbeelden uit de praktijk

Voorbeeld 1: De verloren USB-stick

In 2018 raakte een medewerker van een Britse zorginstelling een USB-stick kwijt met gevoelige patiëntgegevens. De kosten van dit incident liepen in de miljoenen en de organisatie kreeg een hoge boete.

Voorbeeld 2: Phishing bij een universiteit

Een Nederlandse universiteit werd slachtoffer van een ransomware-aanval nadat een medewerker op een phishingmail klikte. De universiteit moest losgeld betalen om weer toegang te krijgen tot systemen.

Voorbeeld 3: Shadow IT in de praktijk

Een marketingafdeling gebruikte privé Dropbox-accounts om bestanden te delen. Toen een account werd gehackt, lekten klantgegevens uit. Dit illustreert hoe gemakzucht tot grote problemen kan leiden.

De toekomst: mens en technologie samen

Hoewel technologie steeds slimmer wordt, blijft menselijke bewustwording essentieel. AI en machine learning helpen afwijkend gedrag te detecteren, maar uiteindelijk zijn het mensen die beslissen om een link te openen of gevoelige informatie te delen.

De toekomst van cybersecurity ligt daarom in de samenwerking tussen mens en technologie. Organisaties moeten investeren in zowel slimme tools als de opleiding en betrokkenheid van hun medewerkers.

Praktische tips voor organisaties

  1. Start met een nulmeting: hoe bewust zijn medewerkers nu van security?

  2. Implementeer MFA voor alle accounts.

  3. Voer regelmatig phishing-simulaties uit.

  4. Maak security onderdeel van onboarding en doorlopende training.

  5. Beloon goed gedrag en maak incidenten bespreekbaar.

  6. Zet DLP en monitoringtools in om menselijke fouten op te vangen.

  7. Zorg dat leidinggevenden het goede voorbeeld geven.

Zet de mens centraal in je cybersecuritystrategie

De menselijke factor is en blijft de zwakste schakel in cybersecurity. Maar door bewustwording, training en slimme technologie kan deze zwakste schakel ook de sterkste verdediging worden. Organisaties die investeren in hun mensen én hun technologie, zijn het best voorbereid op de dreigingen van morgen.

Wil je weten hoe Microsoft 365 Security helpt om menselijk gedrag te combineren met technologische bescherming? Bekijk de Microsoft Security awareness-initiatieven.

Zero Trust een nieuw beveiligings tijdperk 2

Meer informatie over het Zero Trust model?

Download dan gratis ons eBook met meer informatie

Download >

Wilt u aan de slag met security awareness?

Avista-Shegani

Avista denkt graag
met u mee.

ADRES

Blauwhekken 5b
4751 XD Oud Gastel

CONTACT

CUSTOMER CARE

LINKS

Building Our Future - Your.Cloud - White
ISO-27001