Het belang van beveiliging bij het verwerven, ontwikkelen en onderhouden van netwerk- en informatiesystemen volgens NIS2

🔐TL;DR

De NIS2-richtlijn verplicht organisaties tot structurele beveiliging van hun IT-systemen gedurende de hele levenscyclus. Maatregel 6 richt zich op beveiliging bij verwerving, ontwikkeling en onderhoud. Microsoft 365-tools zoals Defender, Sentinel en GitHub ondersteunen dit proces technisch. Door beveiliging te integreren in processen en samenwerking te versterken, voldoe je aan de wet én vergroot je je digitale weerbaarheid.

De NIS2-richtlijn is de nieuwe Europese standaard voor cybersecurity. Ze verplicht organisaties in vitale en belangrijke sectoren om hun digitale weerbaarheid structureel te versterken. Dit is geen vrijblijvende oproep, maar een wettelijke verplichting die in Nederland wordt vertaald naar de Cyberbeveiligingswet.

Een van de kernmaatregelen binnen NIS2 is maatregel 6: structurele beveiliging over de volledige levenscyclus van IT-systemen. Van verwerving en ontwikkeling tot onderhoud — beveiliging moet vanaf het begin worden ingebouwd en continu worden beheerd.

Zonder deze structurele aanpak ontstaan er kwetsbaarheden die kunnen leiden tot ernstige incidenten. Maatregel 6 helpt organisaties om dit risico te beperken en hun systemen toekomstbestendig te beveiligen.

In deze blog duiken we dieper in wat het beveiligen van netwerk- en informatiesystemen precies inhoudt, waarom structurele beveiliging essentieel is, hoe NIS2 dit wettelijk verankert, en hoe je met behulp van Microsoft 365-tools deze maatregel effectief kunt implementeren binnen jouw organisatie.

Inhoudsopgave

nis2-maatregelen-microsoft-365-tools-02

Waarom is structurele beveiliging cruciaal onder NIS2?

De digitale infrastructuur van organisaties groeit snel in complexiteit, terwijl cyberdreigingen steeds geavanceerder worden. Denk aan ransomware, supply chain-aanvallen en zero-day kwetsbaarheden. Deze risico’s raken niet alleen IT-systemen, maar ook de continuïteit van bedrijfsprocessen.

De NIS2-richtlijn verplicht organisaties om beveiliging structureel te verankeren in hun processen. Dat betekent: niet alleen reageren op incidenten, maar beveiliging vanaf het begin inbouwen, van ontwerp tot onderhoud. Dit voorkomt dat kwetsbaarheden zich opstapelen en pas zichtbaar worden bij een incident.

Een belangrijk uitgangspunt van NIS2 is dat beveiliging een ketenverantwoordelijkheid is. Ook leveranciers, softwareontwikkelaars en cloudproviders vallen hieronder. Structurele beveiliging betekent dus ook: eisen stellen aan partners, processen standaardiseren en continu monitoren.

Wat vereist maatregel 6 van organisaties?

Maatregel 6 van de NIS2-richtlijn verplicht organisaties om beveiliging structureel te integreren in de volledige levenscyclus van IT-systemen. Dit betekent dat beveiliging niet achteraf wordt toegevoegd, maar vanaf het begin wordt meegenomen, van verwerving tot onderhoud.

Drie fasen van structurele beveiliging

  1. Verwerving
    Bij de inkoop van systemen en diensten moeten organisaties eisen stellen aan leveranciers. Denk aan contractuele afspraken over beveiligingsstandaarden, compliance en incidentrespons.

  2. Ontwikkeling
    Beveiliging moet ingebouwd zijn in het ontwerp en de bouw van systemen. Dit gebeurt via principes als secure-by-design, DevSecOps en regelmatige code reviews.

  3. Onderhoud
    Na oplevering blijft beveiliging cruciaal. Denk aan patchmanagement, lifecyclebeheer en continue monitoring om nieuwe kwetsbaarheden tijdig te detecteren en te verhelpen.

Kwetsbaarhedenbeheer en incidentrespons

Naast de drie fasen vereist maatregel 6 ook een actief beleid voor:

  • Kwetsbaarhedenbeheer: het identificeren, beoordelen en verhelpen van bekende kwetsbaarheden (zoals CVE’s), inclusief procedures voor responsible disclosure.
  • Incidentrespons: het snel detecteren, analyseren en mitigeren van beveiligingsincidenten, inclusief communicatie naar betrokkenen en toezichthouders.

Deze onderdelen zorgen ervoor dat beveiliging geen momentopname is, maar een continu proces.

Microsoft 365 tools voor veilige ontwikkeling en beheer

Microsoft biedt een breed scala aan tools die organisaties helpen om te voldoen aan de eisen van NIS2, en specifiek aan maatregel 6: structurele beveiliging over de hele IT-levenscyclus. Deze oplossingen sluiten aan bij het Zero Trust-principe, waarbij elke toegang expliciet wordt geverifieerd en beveiliging continu wordt gemonitord.

Microsoft Defender for Endpoint

Microsoft Defender for Endpoint is een geavanceerde endpointbeveiligingsoplossing die helpt bij het detecteren, onderzoeken en reageren op bedreigingen op apparaten binnen je organisatie.

  • Functies en voordelen:
    • Real-time detectie van malware, ransomware en zero-day-aanvallen.
    • Geautomatiseerd patchbeheer en kwetsbaarhedenscans.
    • Integratie met Microsoft Sentinel voor centrale incidentrespons

Microsoft Defender for Cloud Apps

Deze oplossing biedt inzicht in het gebruik van cloudapplicaties binnen je organisatie en helpt bij het afdwingen van beveiligingsbeleid.

  • Functies en voordelen:
    • Detectie van schaduw-IT en risicovol gedrag in SaaS-apps.
    • Beveiligingsbeleid toepassen op cloudgebruik.
    • Integratie met Microsoft Defender XDR voor bredere dreigingsanalyse.

Microsoft Purview

Microsoft Purview ondersteunt gegevensbeheer, compliance en informatiebeveiliging binnen je organisatie.

  • Functies en voordelen:
    • Classificatie en labeling van gevoelige gegevens.
    • Inzicht in datastromen en toegangsrechten.
    • Ondersteuning voor audit trails en naleving van regelgeving zoals NIS2 en AVG.

Microsoft Sentinel

Microsoft Sentinel is een cloud-native SIEM-oplossing die organisaties helpt bij het detecteren, analyseren en reageren op beveiligingsincidenten.

  • Functies en voordelen:
    • Geavanceerde dreigingsdetectie met AI en machine learning.
    • Inzichten uit meerdere bronnen (endpoints, cloud, netwerk).
    • Automatisering van incidentrespons via playbooks.
nis2-maatregelen-microsoft-365-tools-03

Best practices voor duurzame beveiliging

Het succesvol toepassen van maatregel 6 vraagt meer dan alleen technologie. Het vereist een combinatie van samenwerking, procesinrichting en continue verbetering. Deze best practices helpen organisaties om structurele beveiliging effectief en toekomstbestendig te implementeren.

Werk nauw samen met leveranciers en ontwikkelteams

Beveiliging begint bij de bron. Stel duidelijke beveiligingseisen aan leveranciers en zorg dat ontwikkelteams werken volgens secure-by-design en DevSecOps-principes. Leg afspraken vast in contracten en toets regelmatig op naleving.

Automatiseer waar mogelijk

Gebruik tools voor geautomatiseerd patchbeheer, code-analyse en monitoring. Dit verkleint de kans op menselijke fouten en versnelt de detectie en mitigatie van kwetsbaarheden.

Voer regelmatige audits en code-scans uit

Plan periodieke technische en organisatorische audits. Combineer dit met geautomatiseerde code-scans en kwetsbaarhedenscans (bijv. via GitHub Advanced Security of Microsoft Defender). Zo houd je grip op je beveiligingsstatus.

Implementeer een duidelijke verantwoordelijkheidsstructuur

Wijs rollen en verantwoordelijkheden toe binnen IT-, security- en ontwikkelteams. Zorg dat iedereen weet wie verantwoordelijk is voor welke fase van de systeemlevenscyclus.

Stimuleer een beveiligingsbewuste cultuur

Train medewerkers in cyberhygiëne, kwetsbaarhedenrapportage en incidentrespons. Beveiliging is niet alleen een technische, maar ook een menselijke factor.

Hoe implementeer je maatregel 6 in de praktijk?

Het implementeren van maatregel 6 vereist een gestructureerde aanpak. Het gaat niet alleen om technologie, maar ook om processen, mensen en cultuur. Hieronder vind je een praktisch stappenplan dat organisaties helpt om structurele beveiliging effectief te integreren.

Stap 1: Breng de systeemlevenscyclus in kaart

Identificeer alle IT-systemen en applicaties binnen je organisatie. Breng per systeem de fasen van verwerving, ontwikkeling en onderhoud in beeld. Dit vormt de basis voor gerichte beveiligingsmaatregelen.

Stap 2: Stel beveiligingseisen op per fase

Definieer per levenscyclusfase welke beveiligingsmaatregelen nodig zijn. Denk aan:

  • Verwerving: leveranciersselectie, contractuele eisen.
  • Ontwikkeling: secure coding, code reviews, CI/CD-beveiliging.
  • Onderhoud: patchbeleid, monitoring, logging.

Stap 3: Integreer met bestaande processen

Koppel maatregel 6 aan bestaande frameworks zoals:

  • ISO 27001 (informatiebeveiliging)
  • ITIL (IT-servicemanagement)
  • SDLC (software development lifecycle)

Zo voorkom je dubbel werk en sluit je aan bij bestaande werkwijzen.

Stap 4: Wijs rollen en verantwoordelijkheden toe

Maak duidelijk wie verantwoordelijk is voor welke beveiligingsmaatregelen. Denk aan:

  • IT-beheer: patchmanagement, monitoring.
  • Development: secure-by-design, codekwaliteit.
  • Security: kwetsbaarhedenbeheer, incidentrespons.

Stap 5: Monitor, evalueer en verbeter

Beveiliging is een continu proces. Voer regelmatig evaluaties uit, gebruik auditresultaten en incidentanalyses om processen bij te stellen. Automatiseer waar mogelijk om consistentie en snelheid te verhogen.

overzicht-microsoft-365-beveiligings-functies-01

Versterk uw cyberbeveiliging

De NIS2-richtlijn markeert een belangrijke verschuiving in hoe organisaties omgaan met cybersecurity: van reactief naar structureel. Maatregel 6 speelt hierin een centrale rol door beveiliging te verankeren in de volledige levenscyclus van IT-systemen — van verwerving en ontwikkeling tot onderhoud en incidentrespons.

Door deze maatregel serieus te nemen, verklein je niet alleen het risico op incidenten, maar voldoe je ook aan de wettelijke eisen die binnenkort van kracht worden. Microsoft 365 biedt krachtige tools om dit proces te ondersteunen, maar succes hangt vooral af van een duidelijke strategie, samenwerking en continue verbetering.

Waarom kiezen voor OfficeGrip als uw Microsoft Security Partner?

Bij OfficeGrip helpen wij u bij het beveiligen van uw digitale werkplek. Als gecertificeerde Microsoft partner hebben wij de expertise om uw organisatie te ondersteunen bij elke stap, van de initiële beveiligingsanalyse tot en met implementatie en training. Wij zorgen ervoor dat uw medewerkers veilig en efficiënt kunnen werken met de mogelijkheden die Microsoft 365 biedt.

nis2-cirkel-1

Is uw organisatie voorbereid op de NIS2 wetgeving?

Doe het Self Assessment en ontdek het zelf!

NIS2 Self Assessment

Klaar om de cyberweerbaarheid van uw organisatie te verhogen?

Jacintha denkt graag
met u mee.

ADRES

Blauwhekken 5b
4751 XD Oud Gastel

CONTACT

CUSTOMER CARE

LINKS

Building Our Future - Your.Cloud - White
ISO-27001